TEKNOLOJİ ÇAĞINDA DAYATMALAR

Gecenin karanlığı… Hep böyle mi başlar hikâyeler. Neden… Özel bir sebebi yok aslında. Sadece yalnızlık zamanlarında daha kolay kurulur bazen, kendine kurduğun cümleler. Kimsenin sesinin çıkmadığı bu zamanlarda konuşur insanlar yalnızlıklarıyla baş başa kalıp. Bundandır belki de kalem erbabının gecelere müştak oluşu.

Şehir uykuya dalalı çok olmuş. Dışarıya çıkıp saymak geçiyor içimden ışığı hala yanan evleri. Yalnızlık karanlığa tahammülü kırıyor bir yerde. Direncini kaybediyor insan nedense ay zamanları. Sıra sıra dizilmiş apartmanlar kat kat üst üste duruşlarıyla bir öğrenci yurdunun ranzalarını hatırlatıyor bana. Birçokları çoktan gözlerini yummuşken, karanlıkla başa çıkamayanlar gün taklidi ışıklarının altında gecenin saatlerini güne erdirmenin sıkıntısını yaşıyorlar. Kim bilir nasıl hayatlar yaşanıyor ilerlemiş saatlerde bu evlerde. Acil bir hastalık yahut çaresizlik olmasın diye dua geçiriyorum içimden. Yalnızlık ne kadar şikâyetçi olsak da sağız sağlıklıyız ya dediğimiz türden katlanılabilecek bir sıkıntı çoğu zaman. Ne de olsa artık tv yayınları sabaha kadar. Öyle ya kitap okumaya meraklı olmadığımızı dünya âlem biliyor. Şimdilerde bir de internet var öyle değil mi? Uzak mesafeleri yakın kılan, misafirlerimizin yüzünü görmediğimiz, saatler süren misafirliklerimiz.

Kabul etmek lazım verimli geçirebilenlerimiz olduğu kadar, sadece günlük telaşelerin konuşulduğu verimsiz sohbetlerde ediyoruz zaman zaman. Oysa okuma imkanımız olmayan bir çok yayına ulaşabileceğimiz özel bir teknolojiyi koymuşuz karşımıza ve iyi değerlendirmek tamamen kendi elimizde. Yüzünü görmeden sohbet edilen, akıl verilen onca insana rağmen ve tanışılmadan sahiplenilen onca “DOST!”a karşın usul usul kesiliyor hane içerisi sohbetlerimiz. Ardından bir tahammülsüzlük. Birçok sebeple kesilen gerçek sohbetlerin yerlerini alıyor, gerçekliği meçhul insanlarla kurulan dost sohbetleri. Hayatınızı paylaştıklarınızın size olan ihtiyaçlarının önüne geçiyor usul usul. Çocuğunuzun doğum gününü unuttuğunuzda “bunca senedir hatırladım da ne oldu” cümlesiyle sahte bir sitem ve haksız bir savunma cümlesine yerini bırakıyor. Yüzünü görmeden konuştuğunuz insanların yükselen burçlarına kadar vakıf olduğunuz halde. Gülümseyen yüzünüz, sorumluluğunuzda olmayan insanların belki doğru belki yalan sorunları yüzünden kayboluyor. Kendi sorunlarınızı çözme şekliniz, sorumluluklarını yerine getirmeme şeklinde ya da eşinizin dostunuzun üzerine yüklemekle çözülür hale geliyor.

Günün doğması beklenmiyor artık, ışığı sabaha kadar yanan evlerin birçoğundaki sahibleri tarafından. Tersine “gün doğmasa ve sohbet uzadıkça uzasa”nın derdindeler her nedense. Uykularından vazgeçme bahasına “özlemek” fiili “unutmak” fiiline teslim ediliyor. Bu yüzden hatıraları birikmiyor insanların. Doymaktan öte, kolaylıkla buluşulan bu yolla “bezmek” fiilini yaşatıyor insana çarçabuk. Zaman en hızlı değişim gösterdiği dönemlerini yaşıyor. Her yeni günde yeni bir icat çıkıyor karşımıza. Bir zamanlar, cep telefonunu aklımın ucundan geçirmediğim bir çocukluğu yaşamıştım. Oysa şimdi her nerede olursam olayım telefonumda yüklü bulunan kontör miktarınca, merakımı giderme sesini duymak istediklerimin sesleriyle buluşabilme imkanım var. Evinde ziyarete gerek yok bile. Çok göresin geldiyse bir internet kafe’ye gidiyorsun kamerayı açıp kesik kesik ve donuk bir ifadeyi seyredip birkaç dakikada hasretini gideriveriyorsun.

Çocukluğumun yayla gecelerinde rahmete kavuşan sevgili arkadaşım Göksel’le yaptığımız sohbetlerin tadı var hala gönlümde. Işık için de ısınmak için de aynı yöntemi kullanırdık. Dağın soğuğunda geceden sabaha çatılan odunları tutuşturmak ve arada ateşe yeni odun koymaktan başkasına ihtiyacımız olmazdı. Çıtırtısı hem şarkımız olur hem yalnızlığımızı unuttururdu bize. Anlattığımız korku filmleri ilk korkanla kazanılan cesaret madalyaları, komik hikâyeler ve gülüşmeler. Yanan ateşin yüzlerimizdeki parlayışları ve sönüşleri alacakaranlık görüşlerimiz. Aşkı bile çıra gibi yanan ateşlere benzettiğimiz o ilk gençlik hatıralarımız.

Şimdi tüm bunların uzağındayız artık. Her gün yenisiyle karşılaştığımız buluşların sonuncusu bizden gelmiş, sevindim. Artık Thomas Edison’un ürettiği o ampuller de tarihe gömülüyormuş. 23 yıllık ömrü olduğu söylenen LED (Light Emitting diyote, Işık yayan Diyot) teknolojisi kurulacakmış saltanat köşküne. Benim gibi biraz da eskimiş modellerin biraz içlerinin burkulacağını düşünüyorum. Zira eskiye merakımızdır bize böyle durup durup hatıralarımızı yazdıran. Devrin değiştiğini söyleyebilsek de kabullenmek zor gelir yinede ve illede. El fenerini ilk elimize aldığımızda duyduğumuz heyecanı hatırlamayı bırakamadık bizler.

Hayat bu kadar kolaylaşırken kendimize bile zaman ayıramadığımız, sabahlara kadar uyumayıp aradaki kaybı kapatma derdiyle daha büyük kayıplara sebep olmayı bırakmamızın zamanı çoktan geldi belki de.

Fikirlerimiz… Sabit fikirlerimiz demek mi gerekiyor yoksa… Dünya değişiyor hızla. Çocuklarımız… Her biri birbirinden kıymetli varlıklar. Dinlemeye en yakınlarımızdan başlamamız lazım. İşitme sorunlarımız başlamadan ya da kalpleri daha fazla kırılmadan.

Dün bir toplantıdaydım, kıymet verdiğim bir şairin “Tartışmak kelimesi kavga anlamında algılanıyor artık” sözlerinde olduğu gibi. Herkes sabit fikirlerini dayatmaktan ilk kendini kurtarmalı. Edebiyatını yapmaktansa yaşamanın tadını çıkartmak lazım artık hayatın. Tartışmadan, kırmadan, öldürmeden yaşayabilmenin de mümkün olabileceğini kabul etmek lazım.

Tetik düştüğünde ölende, öldürende çoktan ölmüştür aslında. Geride kalanların ölenci, öldürenci olup yeni ölümlere davetiye çıkarmaları sabit fikirlilik değilse nedir. Aklıselimin ve asgari müştereklerde buluşmanın bir yolu bir yordamını mutlaka bulmalıyız. Madem hümanist fikirlerimizden bahsediyoruz konuşmalarımızda ve madem daha iyi bir hayat için sivil toplum örgütleri kuruluyor o halde tüm fikirleri, kendi tutucu zihniyetimizi emekliye ayırarak ve kişilerin özgürlük ve düşüncelerine saygı göstererek bir defa daha dinlemekte fayda görüyorum.

Tabuları yıkmak için çıkılan idealist yollarımızda uydurduğumuz yeni tabuların tutsaklığına girmeden, parayı bulup kölesi olan toplumların düştükleri hataları tekrarlamadan yaşayacağımız güzel günlerin gelmesi dualarımla.

LED teknolojisiyle de göremeyeceksek gerçekleri yağlı kandil bulup tüm icadları protesto etmekten başka bir çarem kalmayacak yazık ki.


*Edison’ın keşfi olan ampuller ısıyı ışığa dönüştürüyordu. Türk imzası taşıyan buluş ise üretilen nanokristalli ledler ile elektrik enerjisini direkt ışığa çeviriyor. LED (Light Emitting Diode, Işık yayan Diyot)